تراک میکسر چیست؟ اولین تراک میکسرها تا مدل‌های امروزی
تراک میکسر از کاربردی‌ترین کامیون‌های جهان است که بیش از 100 سال از ساخت اولین نمونه آن می‌گذرد. تراک میکسرهای قدیمی موتور نداشتند و با نیروی چهارپایان شروع به گردش می‌کردند. این در حالی است که تراک‌های امروزی از موتورهای بسیار قدرتمند استفاده می‌کنند و ظرفیت حمل و مخلوط کردن بتن بالایی دارند. آیا با انواع تراک میکسرها آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید تراک میکسرها برای چه کارهایی استفاده می‌شوند؟ تراک میکسرهای امروزی چگونه کار می‌کنند؟ برای پاسخ به این سوالات، در این مطلب با یوفایندر همراه باشید.
تراک میکسر چه نوع کامیونی است؟
تراک‌میکسر یک کامیون مخلوط‌کن است که در زبان فارسی به آن کامیون میکسر بتن هم گفته می‌شود. این کامیون‌ها می‌توانند حجم زیادی از بتن را در خود نگه داشته به فضای پروژه منتقل کنند. تراک میکسرها کامیون‌های ساده‌ای هستند که روی شاسی آن‌ها تجهیزات مربوط به مخلوط‌کن قرار می‌گیرد. با توجه به ابعاد تجهیزات، متریال به کار رفته در ساخت و مدل کامیون، وزن تراک‌میکسرها بین 9 تا 14 تن است. همچنین این کامیون توانایی حمل حداکثر 18 تن بتن را دارند.
نکته‌ای که درباره تراک‌میکسرها وجود دارد این است که درام یا همان دیگ این میکسرها دارای دو نوع است که به این دو نوع، کند و تند گفته می‌شود. دیگ‌های کند می‌توانند از 2 تا 5 دور در دقیقه بچرخند. این در حالی است که دیگ‌های تند توانایی چرخش بین 7 تا 13 دور در دقیقه را دارند.
تراک میکسرها؛ از گذشته تا امروز
تراک میکسر یک خودروی کلیدی برای هر پروژه ساختمانی است. این کامیون‌ها مقادیر زیادی بتن را حمل می‌کنند و به کارگران فرصت کافی برای استفاده از آن بدون خشک شدن بتن را می‌دهند. در ادامه با تاریخچه این تراک‌های کاربردی آشنا می‌شویم.
میکسرهای بتن اولیه با اسب کار می‌کردند
اولین نسخه ثبت شده از تراک میکسر با نیروی چهارپایان کار می‌کرد. این اختراع در سال 1904 توسط یک مخترع آلمانی به نام ریچارد بودلندر( Richard Bandler) به ثبت رسید و نام آن را مخلوط‌کننده خمپاره‌ای(Mortar Mixer) گذاشت. چرخ‌های جلوی این میکسر با یک درام بزرگ که شامل پاروهایی برای خرد کردن بتن بود جایگزین شدند و وقتی اسب‌ها این میکسر را می‌کشیدند، چرخ می‌چرخید و مخلوط کردن انجام می‌شد. این دستگاه بسیار سنگین بود و انتقال آن‌ها حتی برای قوی‌ترین چهارپایان هم سخت بود.
اولین میکسر بتن موتوری در تاریخ
استفان استپانیان(Stephen Stepanian(، مخترع ارمنی – آمریکایی، به عنوان مخترع میکسر ترانزیت موتوری خود تخلیه کننده یا اولیه تراک میکسر شناخته می‌شود. او همچنین مخترع آچار فرانسه هم می‌باشد و به لطف اختراع میکسر خود لقب “فراتر از صنعت بتن آماده” را دریافت کرده است. در سال 1916، استپانیان برای طرح خود درخواست ثبت اختراع کرد، اما این درخواست در سال 1917 رد شد. استپانیان مجددا در سال 1928 برای ثبت اختراع درخواست داد که این درخواست در سال 1933 تایید شد. در کنوانسیون NRMCA شیکاگو در سال 1954، چندین هزار نفر او را به عنوان عضو افتخاری مادام‌العمر «هیئت مدیره انجمن ملی بتن آماده» انتخاب کردند.
دستگاه میکسر بیکل
از آنجایی که استفان استپانیان قادر به ثبت اختراع اصلی خود نبود، کتاب‌های تاریخ به آکرت بیکل به عنوان مخترع اولین تراک میکسر اشاره می‌کنند. این مخترع کانزاسی در سال 1920 تراک میکسر خود را با نام “دستگاه برای کار بتن” به ثبت رساند.
تراک میکسر بیکل نیازی به اسب و دیگ بخار نداشت و از فرمان و موتور احتراق داخلی استفاده می‌کرد. اگرچه هنوز برای راه‌اندازی به میل‌لنگ دستی یا همان هندل نیاز داشت. این کامیون فضای خالی زیادی بین اتاق راننده و درام بتن داشت که هیچ کس نتوانست متوجه دلیل وجود این فضای بیهوده شود.
نسل بعدی تراک میکسرها
در سال 1930، چارلز بال(Charles Bell) از میلواکی، حق اختراع دستگاه جدید خود را با عنوان “ماشین مخلوط‌کن و همزن” ثبت کرد. دستگاه او قادر بود مقدار قابل توجهی بیشتری بتن را نسبت به دستگاه بیکل در خود نگه دارد. چارلز بال در دو سال بعدی به طور اساسی طراحی درام مخلوط‌کن را تغییر داد و توانست این بازدهی را چندین برابر کند.
تراک میکسر لی
در روز کریسمس در سال 1934، راسکو لی(Roscoe Lee) حق اختراع خود را برای طرح میکسر بتن دریافت کرد. نسخه میکسر لی به یک جرثقیل برای قرار دادن درام در پشت یک کامیون استاندارد نیاز داشت. طراحی او باعث شد تا کامیون‌های جدید پس از استفاده از درام بتنی، به کامیون‌های تخت یا حتی کمپرسی تبدیل شوند. نکته مثبت درباره تراک میکسر راسکو لی، طراحی او بود که نسبت به یک تراک میکسر معمولی بتن قیمت کمتری داشت.
میکسر بتن‌های امروزی
طراحی امروز تراک‌های میکسر از زمان ایده‌های استفان استپانیانس تغییر چندانی نکرده است. همان‌طور که تکنولوژی تغییر کرده و بهبود پیدا کرده است، طراحی و بازدهی میکسر بتن‌ها هم نسبت به قبل بهتر شده است که به کارگران فرصت بیشتری برای حمل و نقل و استفاده از بتن را می‌دهد. معمولا تراک میکسرهای مدرن یک مخزن آب مجزا در کامیون دارد. درام چرخان حاوی مواد خشک است و هنگامی که راننده به محل ساخت و ساز نزدیک می‌شود، آب به داخل بشکه چرخان جریان پیدا می‌کند تا بتن تازه تولید کند.
تراک میکسر از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
یک تراک میکسر از 14 بخش مختلف تشکیل شده است که هرکدام از این بخش‌ها وظیفه خاصی را بر عهده دارند. درام یا دیگ، رینگ غلتک دیگ، مجرای دیگ، تیغه، غلتک درام، قیف ورودی مواد اولیه، راهنمای جریان آب و مواد، ناودانی یا شوت اصلی و شوت تکمیلی از جمله این موارد هستند. در صورتی که هرکدام از این قطعات و بخش‌ها آسیب ببیند، کل عملکرد میکسر با مشکل مواجه می‌شود.
از جمله دیگر بخش‌ها و قطعات تراک میکسرها می‌توان به لیست زیر اشاره کرد:
- مخزن آب تراک
- زیرشاسی کامیون
- تجهیزات و دستگاه عملگر
- سکوی مخصوص کار
- موتور هیدرولیک
کاربردهای تراک میکسر چیست؟
تراک میکسر در بیشتر زمینه‌هایی که مربوط به ساخت و ساز می‌شود، کاربرد دارد که پروژه‌های ساختمانی و عمرانی از جمله آن‌ها هستند. به زبان ساده‌تر، هرجایی که صحبت از تهیه و انتقال بتن باشد، تراک میکسر می‌تواند کاربرد داشته باشد. اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که بیشتر برای پروژه‌های بزرگ از تراک میکسر استفاده می‌شود.
علاوه بر ساختمان‌سازی، در زمینه‌های زیادی از جمله شهرسازی، ساخت سد، ساخت پل، معدن‌کاری و تونل‌سازی از تراک میکسرها استفاده می‌شود. شاید این سوال را از خود بپرسید که چرا در تونل‌سازی از بتن استفاده می‌شود؟ در این باره باید بگوییم که در فرایند ساخت تونل ممکن است فضاهایی بلااستفاده باشند و نیاز به پرکردن پیدا کنند. در این صورت، با استفاده از تراک میکسر می‌توان بتن را در فضای مورد نظر خالی و آن بخش را پر کرد.
چند نوع تراک میکسر وجود دارد؟
تراک میکسرها را می‌توان از نظر قابلیت و ویژگی‌های ظاهری خود به چند دسته تقسیم کرد. تراک‌های دارای پمپ، تراک‌های حجمی، تراک‌های سنگین، تراک‌های استاندارد، تراک‌های کارگاهی و کامیون بچینگ متحرک از جمله انواع تراک میکسر هستند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
تراک میکسرهای مجهز به پمپ
برخی از تراک میکسرها دارای پمپ هستند. این تراک میکسرها در دسته به‌صرفه‌ترین میکسرها هم قرار می‌گیرند. چرا که می‌توانند با کمک سیستم پمپاژ طولانی خود، بتن را تا ارتفاع بالاتر و فاصله بیشتری حمل کنند. این تراک‌ها در مقایسه با انواع دیگر کامیون‌های میکسر قیمت مناسبی هم دارند و به دلیل قابلیت‌های مناسب خود تا 50 درصد نیروی کار مورد نیاز برای حمل بتن را کاهش داده‌اند.
کامیون‌های میکسر حجمی
خودروی حمل بتن آماده از نوع حجمی تنها کامیون و دستگاهی است که از ترکیب دو دستگاه دیگر یعنی میکسر متحرک و تاسیسات بچینگ ساخته شده است. برخورداری از این دو سیستم در کنار هم باعث شده است تا نواقص ماشین‌آلات قبلی که به صورت تکی از این سیستم‌ها استفاده می‌کردند، به کلی رفع شود. در نتیجه، بتنی که در این نوع میکسرها آماده می‌شود، کیفیت بالاتری دارد.
میکسرهای حجمی دارای مخازن جداگانه و خاص خود هستند که می‌توانند تمام مواد و مصالح خام را برای ساخت بتن به مقدار کافی، در آن‌ها ذخیره کنند. همچنین این میکسرها دارای قابلیت اندازه‌گیری هم هستند. به این معنی که می‌توانند تعیین کنند برای ساخت چه مقدار بتن، به چه مقدار مخلوط نیاز دارید. برخورداری از چنین ویژگی‌هایی باعث می‌شود که برای ساخت بتن هزینه‌های جانبی تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
تراک‌های میکسر سنگین
تراک‌های میکسر سنگین از جمله تراک‌های دو دیفرانسیلی هستند که موتور بسیار قدرتمندی هم دارند. برخورداری از چنین ویژگی‌های فنی باعث شده است تا بتوان در شرایط مختلف آب و هوایی و زمینی از این میکسرها استفاده کرد. نکته بعدی در رابطه با میکسرهای سنگین، ظرفیت آن‌ها برای حمل بتن است. به دلیل قدرت بالا و دو دیفرانسیل بودن، از درام‌های بسیار بزرگی در این تراک‌ها استفاده می‌شود و در نتیجه می‌توان برای پروژه‌های ساختمانی و عمرانی با مقیاس بزرگ از آن‌ها استفاده کرد.
تراک میکسرهای استاندارد؛ رایج‌ترین نوع کامیون میکسر
تراک‌های میکسری استاندارد را می‌توان رایج‌ترین نوع میکسر معرفی کرد که تنها قابلیت مخلوط کردن و انتقال بتن را دارد. از این کامیون‌ها بیشتر برای پروژه‌های ساختمانی با بتن‌ریزی بالا استفاده می‌شود. نکته جالب توجه درباره میکسرهای استاندارد این است که این میکسرها معمولا ظرفیتی بین 2 تا 8 متر مکعب دارند. به همین خاطر، برای انتقال بتن به عنوان بهترین گزینه شناخته می‌شوند.
کامیون‌های بچینگ متحرک
کامیون‌های بچینگ دو طرفه متحرک نوعی تراک میکسر هستند که از دیدگاه‌های مختلف می‌توان آن‌ها را شبیه به تراک میکسرهای حجمی دانست. با این تفاوت که در کامیون‌های بچینگ متحرک می‌توانید مواد و مصالح خامی مانند سیمان، سنگ‌دانه و آب را نگهداری کنید. به دلیل برخورداری از قابلیت‌های مختلف، بچینگ تراک‌ها قیمت بالاتری نسبت به تراک میکسرهای دیگر دارند.
کامیون میکسر بتن کارگاهی
اگر یک پروژه در مسیر صعب‌العبوری در حال انجام شدن است، استفاده از میکسرهای کارگاهی برای حمل بتن به این مراکز به عنوان بهترین گزینه شناخته می‌شود. میکسرهای کارگاهی می‌توانند در روز بیش از 100 متر‌مکعب بتن را پوشش دهند و حمل کنند.
تراک‌های کارگاهی به دلیل برخورداری از ویژگی‌های خاصی مانند تجهیزات بچینگ وزنی در دو طرف می‌توانند سخت‌ترین مسیرها را به راحتی پشت سر بگذارند. به همین دلیل است که به آن‌ها کامیون کارگاهی گفته می‌شود.
راهکارهای حمل ملات با تراک میکسر
ملات بتن به راحتی سفت می‌شود و به همین خاطر، همیشه باید در تهیه مقدار مناسب از آن و همین‌طور استفاده سریع ملات دقت داشته باشید. در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی بزرگ که نیاز به تهیه ملات زیادی است، باید از تراک میکسر استفاده کرد تا بتوان در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مقدار کافی ملات را آماده کرد.
برای حمل ملات بتن با تراک میکسر دو راهکار برای شما وجود دارد. اولین راهکار، ترکیب مواد با آب در همان اول مسیر است که بیشتر برای مسافت‌های کوتاه استفاده می‌شود. با این کار، زمانی که کامیون به مقصد می‌رسد، ملات بتنی آماده مصرف می‌شود و می‌توانید به راحتی از آن استفاده کنید.
راهکار بعدی حمل ملات بتن با تراک میکسر، استفاده از مخزن آب کامیون است. در این روش، برخی تراک‌ها دارای مخزن آب مجزا هستند. این مخزن به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا در مواقع مورد نیاز، آب داخل مخزن را با ترکیب خشک داخل درام مخلوط کنند. اگر تراک میکسر قصد حمل ملات را برای مسافت‌های طولانی دارد، باید ترکیب خشک را داخل درام بریزد و مخزن آب را هم پر کند. زمانی که این کامیون به مقصد خود نزدیک می‌شود، با فشردن یک کلید ساده می‌تواند آب داخل مخزن را با ترکیب داخل مخلوط کرده و ملات را آماده کند.
تراک میکسرها اهمیت بسیار زیادی در صنایع ساخت و ساز دارند.
اکنون بیشتر از 100 سال است که تراک میکسرها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. تراک میکسرها می‌توانند در پروژه‌های مختلف ساختمانی و عمرانی استفاده شوند. این میکسرها با توجه به قابلیت‌های خود در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند که از جمله آن‌ها می‌توان به بچینگ متحرک، استاندارد، حجمی و کارگاهی اشاره کرد. گران‌ترین و کاربردی‌ترین نوع این میکسرها، بچینگ متحرک است که می‌تواند علاوه بر بتن، سنگ‌دانه و سیمان را هم حمل و نگهداری کند.
منابع:
